انواع نمای ساختمان

انواع نمای ساختمانی

چکیده:

از زمانی که زیبایی ظاهری،آسایش حرارتی و صوتی و ایمنی هر چه بیشتر محل زیست بشر و همچنین صرفه جویی در مصرف انرژی برای ساختمان ها مد نظر قرار گرفت، ایجاد نماهای با مصالح و شیوه های اجرایی متفاوت و متنوع در دستور کار سازندگان ساختمان ها قرار گرفته است. انواع نماهایی که امروزه باتوجه به هدف ساخت نما ( مسکونی، تجاری، اداری، تفریحی و ….) و شرایط اقلیمی و اقتصادی بیشترین کاربرد را دارند عبارتند از: نمای سنگ (مصنوعی و طبیعی)،شیشه ای، کامپوزیتی، بایرامیکسو آجری که در این مقاله به توضیح مختصری درباره هریک از این نماها و معایب و مزایای آنها پرداخته می شود.

کلمات کلیدی: نمای شیشه ای، نمای کامپوزیتی، نمای بایرامیکس، نمای سنگی، نمای آجری،نمای چوبی.

۱- مقدمه:

ابتدایی‌ترین و حتی از لحاظ قدمت اولین نقشی که نما در ساختمان دارد حفاظت از عوامل جوی و اقلیمی می باشد. عدم وجود منفذ در ساختمان گرچه جلوی باد، باران، گرما و سرما را می‌گیرد، ولی ساختمان را از نور و تهویه لازم محروم می‌کند. با افزایش احساس نیاز انسان به استفاده از طبیعت و ایجاد روزنه در دیواره ساختمان و در نتیجه نیاز به پوسته دیگری به نام نما جهت حفاظت بیشتر، به وجود آمد. ایرانیان دارای سابقه طولانی و دیرینه در امر نما سازی برای ساختمانها هستند. و در طول تاریخ از گچبری و آهک بری برای نما سازی استفاده میکرده اند. حاصل کار هنرمندانه و در عین حال فنی و اصولی معماران و سازندگان ایرانی را میتوان در بناهای تاریخی مثل مساجد جامع بسیاری از شهرها از جمله شیراز، تبریز، اصفهان و بسیاری از عمارت ها، بقعه ها و مقبره ها و بسیاری دیگر از بناهای قدیمی و تاریخی در جای جای کشور مشاهده کرد.نمای ساختمان در تعریف و شکل دهی شهر نقش بسیار مهمی ایفا می کند، بنابراین در نمای ساختمانها باید به مساله همگونی نمای شهری توجه بسیاری داشت، زیرا اگر نمای هر ساختمان را بی‎توجه به بافت شهر و بدون در نظر گرفتن ساختمانهای همجوار طراحی کنیم، ناهمگونی غیر قابل جبرانی را در سطح شهر رواج می دهیم و با این عمل، بی هویتی و تضاد شهری ناخواسته گسترش می یابد.دانستن اینکه در نظر گرفتن نما برای ساختمانها چه هدفی را دنبال میکند، و چه عواملی در نوع و شیوه اجرایی این قبیل نماها موثرند، لازم و ضروری است. اما نکتهای که در اینجا و قبل از پرداختن به بحث اهداف و انواع نماها باید به آن اشاره شود، اینکه هر نوع نمایی که با هر نوع مصالح ساختمانی و با هر هزینهای که ساخته شود، باید به طور کاملاً صحیح و اصولی نگهداری شوند و در صورت آسیب دیدگی نما، برای اجتناب از صدمات جدی تر و در نهایت تخریب کلی نما و ساختمان و نیز به منظور حفظ و احیای جلوه ساختمان، باید قسمتهای آسیب دیده کاملاً بازسازیشود.

۲- مشخصه های فنی نمای ساختمان:

عایق بودن نسبت به سرما و گرما: مصالح مختلف ساختمانی ضریب انتقال حرارت و ظرفیت گرمایی ویژه مختلفی دارند و در نتیجه عملکرد حرارتی متفاوتی خواهند داشت. یک سیستم نمای موفق، نمایی است که زیبایی و بهره‌وری انرژی را باهم داشته باشد. داشتن نمایی که عملکرد حرارتی خوبی داشته باشد مستقیماً مصرف انرژی را تحت تأثیر قرار می‌دهد لذا در نمای ساختمان، استفاده از مصالحی که ضریب انتقال حرارتی کمتری دارند، باید مورد توجه قرار گیرد.
عایق بودن نسبت به صوت: نمای ساختمان می‌تواند به عنوان یک عایق صوتی ایده‌ال و مناسب عمل کند. توجه به این ویژگی به خصوص برای ساختمان‌هایی که در شهرهای بزرگ صنعتی و تجاری و یا در کنار مسیر گذراصلی واقع شده‌اند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.
مقاومت در برابر زلزله
مقاومت در برابر ضربه
مقاومت در برابر یخ‌زدگی
مقاومت در برابر آتش‌سوزی
مقاومت در برابر جداشدن و افتادن از نما
انعطاف‌پذیر بودن در اجرای نما: مصالحی که بتوان آنها را در نماهای با اشکال هندسی متنوع ( نماهای مدرن) بکار برد.
سبک بودن
قابل اجرا بودن در ساختمان‌های مرتفع
نما به عنوان رابط: نمای ساختمان باید به شکلی طراحی شود که علی‌رغم حفاظت محیط داخل از بیرون، ارتباط فضای بیرون را با محیط داخل ساختمان به خوبی برقرار کند. مثلاً امکان تابش نور به داخل و یا امکان استفاده از چشم‌انداز بیرون وجود داشته باشد.
نمای هر ساختمان به عنوان عنصری از نمای مجموعه شهری: ما در فضای شهری با یک ساختمان روبه‌رو نیستیم، در واقع هر ساختمان جزئی از فضای شهری محسوب می‌شود که نمای آن بر فضاهای عمومی تأثیرگذار است و زیبایی آن منوط به هماهنگی با سایر عناصر آن مکان است.
زیبایی نما: زیبایی جزء جدایی‌ناپذیر هر نما می‌باشد. همچنین زیبایی و چگونگی نما معرف هنر و کیفیت کار مهندس معمار و طراح ساختمان نیز می‌باشد.
نمای ساختمان و شرایط محیطی: نمای هر واحد مسکونی بسته به شرایط محیطی از جمله آب و هوا، باد و طوفان، زلزله و میزان آلاینده‌های هوا در مناطق مختلف، متفاوت می‌باشند. مصالحی که در نماهای شهرهای بزرگ و صنعتی که آلایندگی بالایی دارند، به کار می‌روند در مقایسه با مصالح کاربردی برای نمای شهرهای کوچک که هوای پاک دارند متفاوت است. همچنین نمای ساختمان در مناطق سردسیر به لحاظ میزان مقاومت در برابر یخ‌زدگی یا عایق بودن نسبت به سرما و گرما با نمای قابل کاربرد در مناطق گرمسیر متفاوت می‌باشد.
قیمت تمام شده نما: یکی از شاخصه‌های بسیار مهم در انتخاب نما، قیمت تمام شده آن است. هرچه قیمت نما افزایش یابد، قدرت خرید کاهش یافته و دایره مصرف‌کنندگان آن نما محدودتر خواهد شد.
سرعت اجرای نما: با توجه به اینکه طولانی شدن در بهره‌برداری از هر پروژه ساختمانی می‌تواند عامل افزایش هزینه‌ها و افت ارزش پول شود، لذا سرعت در اجرای نما بسیار مؤثر خواهد بود.

با توجه به مشخصات فنی ذکر شده برای نماها در ادامه به توضیح مختصری در ارتباط با انواع نماهای رایج و معایب و مزایای فنی و کاربردی آنها می پردازیم

۳- نمای سنگ طبیعی:
دو گروه از سنگ‌های طبیعی که در نمای ساختمان به کار می‌روند سنگ‌های آهکی و سنگ‌های آذرین هستند. سنگ نما باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر عوامل جوی (آفتاب، باران، یخبندان و باد) و آلایندهها دوام بیاورد. بنابر این سنگی که جهت نما استفاده می‌شود باید شرایط زیر را داشته باشد:

متناسب با آب و هوای منطقه باشد: سنگ باید متناسب با شرایط اقلیمی انتخاب گردد مثلاً در مناطق سرد و مرطوب، سنگ باید دارای تخلخل بسیار کم باشد و گرنه ممکن است بر اثر یخبندان متلاشی شود یا در مکان‌هایی که امکان وزش طوفان شن وجود دارد، سنگ در معرض سایش بوده و باید مقاومت به سایش بالا داشته باشد.
داشتن قابلیت صیقل خوردن و برش.
داشتن مقاومت‌ کششی و خمشی نسبتاً بالا.
ترکیبات کانی شناسی سنگ باید در نظر گرفته شود: کانیهای مضر (کانیهای آهن) در برابر آب و هوا اکسیده شده و در نتیجه فرسودگی زودرس را به وجود می آورند. وجود ناخالصی به صورت مجتمع در یک نقطه و یا یک امتداد، نقطه ضعف بوده و می تواند باعث تخریب سنگ شود.
داشتن چسبندگی خوب با ملات
دارای جذب آب قابل قبول.
داشتن رنگ ثابت در برابر بخارها، گازها و پرتو آفتاب

کیفیت و مشخصات ژئومکانیکی سنگ های ساختمانی یکی از شاخص های اصلی در تعیین نوع کاربرد آنهاست. درایران ذخایر قابل توجهی از سنگهای تزئینی در طرحها و رنگ های مختلف وجود دارند. باید سعی شود ویژگی های کیفی و کمی این سنگها همچون مشخصات فیزیکی، شیمیایی، کیفیت برش، ساب و صیقل پذیری بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی مورد بررسی قرار گرفته و اعتماد مصرف کننده از طریق تهیه مشخصات کیفی سنگهای تزئینی جلب شود و زمینه لازم برای افزایش صادرات فراهم گردد.

۳-۱- مزایای سنگ نمای طبیعی:

زیبایی و تنوع رنگ.
وزن: سنگ گرانیت درای وزن بالایی نسبت به سایر نماها می باشد. امروزه استفاده از سنگ های آهکی متخلخل(تراورتن) و بهبود کیفیت آنها با استفاده از انواع رزین ها تا حدی این نقص را برطرف کرده است.
عایق صوت و حرارت: این ویژگی منحصر به سنگ تراورتن می باشد.
دوام: سنگ های گرانیت و تراورتن دارای استقامت ودوام بالایی می باشند. گرانیت ها از مقاومت سایشی و خمشی بالایی برخوردارند. در کل انواع مختلف سنگ در صورت استفاده مناسب با دوام بوده و مقاومت بالایی دارند.
مقاوم در آتش سوزی.
انعطاف پذیری در اجرا و قابلیت فرم پذیری مناسب بر روی کلیه سطوح.
کاربرد در محیط های صنعتی: سنگ گرانیت صیقلی در برابر نفوذ آب و ضربه مقاوم است و محیط های اسیدی قابل کاربرد است در مقابل می توان برای محیط های قلیایی نیز از از انواع سنگ های آهکی استفاده کرد.

۳-۲- معایب سنگ نمای طبیعی:

صرفه اقتصادی: سنگ ها به لحاظ بالا بودن قیمت و هزینه نصب مقرون به صرفه نمی باشند. البته با در نظر گرفتن کیفیت و زیبای می توان قیمت بالای آنها را نادیده گرفت.
جرم پذیر بودن: انواع سنگ به دلیل طبیعی بودن جرم پذیر می باشند ذرات معلق هوا را به خود جذب کرده و به مرور زمان کدر می شوند. البته امروزه با استفاده از پوشش های هوشمند نانو که سبب خودتمیزکنندگی نماهای سنگی می شود این مشکل را برطرف کرد.
کمرنگ شدن در معرض نور آفتاب.
خاصیت رادیو اکتیو: سنگ گرانیت بدلیل داشتن خاصیت رادیو کتیو مناسب جهت استفاده در نماهای بسته نمی باشد.
سرعت اجرا: زمان بر بودن نصب انواع سنگ.
غیرقابل اجرا بودن در دمای زیر ۵ درجه سیلسیوس.
عدم چسبندگی مناسب بین بدنه ساختمان و سنگ گرانیتی بدلیل تخلخل کم و جذب آب پایین سنگ های گرانیتی. مرمر به لحاظ جذب آب و چسبندگی دوغاب حالتی بینابین گرانیت و تراورتن دارد و از این نظر دارای برتری نسبی هستند. لازم به ذکر است که اگر از روش نصب دوغاب سیمان استفاده شود احتمال کنده شدن سنگ از روی نما وجود دارد بنابراین با اسکوپ کردن پشت سنگ آن را روی نما محکم میکنند در غیر اینصورت باید اندکی بعد از نصب جهت جلو گیری از ریزش سنگها،تک تک آنها را به نما پیچ کرد که ظاهر خوبی ندارد. روش دیگر روش خشکه چینی است، که در این روش با استفاده از پروفیل و نبشی های فلزی پشت کار را شاسی کشی کرده و سنگ را که بصورت تایل میباشد بوسیله گیره روی شاسی محکم میکنند.

۳-۳- کامپوزیت سنگ طبیعی:

در این روش پلاک های نازک شده سنگ طبیعی (به ضخامت ۱ تا ۵ میلی متر) را بر روی لایه های کامپوزیتی(یه عنوان مثال آلومینیوم با طرح لانه زنبوری، شیشه و …)وصل می کنند. کامپوزیت سنگی از مزایایی نمای سنگ طبیعی و نماهای کامپوزیتی به طور همزمان برخوردارمی باشند. علاوه بر این با توجه به با ارزش بودن سنگ طبیعی می توان از حجم مشخصی از سنگ استخراج شده حداکثر استفاده مفید را داشت.به دلیل زیبایی ایجاد شده توسط سنگ طبیعی این محصول کاربرد های وسیعی پیدا کرده است . کامپوزیت های سنگی قابلیت استفاده برای نماهای خارجی، داخلی،کف ساختمان، آسانسور و … داراست.

۳-۳-۱- مزایای استفاده از کامپوزیت های لانه زنبوری:

زیبایی : بدلیل استفاده از سنگ نمای طبیعی.
وزن: ۸۰ % کاهش وزن نسبت به نمای سنگ طبیعی.
مقاومت در برابر ضربه ۶۰ برابر نمای سنگ گرانیتی ۳ سانتی متری+.
امکان انتخاب انواع سنگ های تزیینی به منظور استفاده در نماهای مختلف.
کاهش هزینه نصب.
سرعت در اجرا.
عایق حرارتی و صوتی بدلیل استفاده از ورق های کامپوزیتی.
امکان اجرا در ساختمان های با ارتفاع زیاد.
غیر قابل نفوذ بودن انواع مایعات.
انعطاف پذیری در اجرا.
مقاومت بیشتر در برابر زلزله نسبت به نمای سنگ سنتی به دلیل کم شدن بار مرده ساختمان
با استفاده از پوشش های مناسب مقاوم شدن در برابر آلایندهای محیط از جمله باران های اسیدی.
مقاوم در مقابل آتش سوزی.

نمای کامپوزیتی با سنگ طبیعی

۴- نمای سنگ مصنوعی:

سنگهای مصنوعی در پروژه‌های مهندسی عمران، ساختمان سازی، مصارف صنعتی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.یکی از اولین سنگهای مصنوعی تحت عنوان Lithodipyra بین سالهای ۱۷۶۹ الی ۱۸۳۳ میلادی تولید گردید. پس از آن تولید سنگهای مصنوعی به روشهای مختلف ادامه پیدا کرد. امروزه از سنگ مصنوعی بیشتر در نماهای داخلی استفاده می شود.

۴-۱- مزایای سنگ مصنوعی :

تنوع در رنگ و طرح : قابلیت اجرای طرح های مختلف و دلخواه.
استحکام و انسجام بالا.
نصب آسان.
عدم محدودیت در ابعاد تولیدی.
مقاومت (کششی و فشاری) بالاتر از سنگ های طبیعی.
سبک تر از سنگ های طبیعی (وزن مخصوص ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب) است. همین امر سبب کم شدن وزن ساختمان و کاهش نیروهای جانبی ناشی از زلزله می شود.
فاقد تخلخل و جذب آب صفر.
قیمت تمام شده پایین نسبت به سنگ های طبیعی.

۴-۲- معایب سنگ مصنوعی:

غیر قابل استفاده در نماهای خارجی.
ممکن است در اثر شست شو کیفیت و رنگ خود را از دست بدهد.
تغییر رنگ در معرض تابش نور آفتاب.
ساخته شدن از مواد شیمیایی که ممکن است سرطان زا باشند.

۵- نمای شیشه ای:

استفاده از شیشه بعنوان یک ماده جزء جدایی ناپذیر هر ساختمان محسوب می گردد. با ظهور شیشه های رفلکس استفاده از این نوع شیشه ها در نمای ساختمان های مرتفع و برج ها امروزه بسیار متداول گشته است. استفاده از نماهای شیشه ای علاوه بر زیبائی امکان استفاده از حداکثر روشنایی روز را فراهم می نماید. همچنین استفاده از شیشه های ۲ یا ۳ جداره یک لایه عایق صوتی و حرارتی بسیار مناسب را ایجاد میکند. استفاده متناسب با نوع کاربری شیشه نیز با توجه به شیشه های با قابلیت های خاص ( شیشه های گرم شونده الکتریکی، هوشمند و …) می تواند مزایا و معایب ویژه ای داشته باشد.

نمای شیشه ای

۵-۱- مزایای کلی نمای شیشه ای:

کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند.
سرعت در اجرای نما.
فراهم ساختن امکان ورود نور طبیعی روز.
امکان رویت منظره بیرون.
تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل.
ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری.
کاهش آلودگی صوتی در نماهای دوجداره.
در نمای ۲ و ۳ جداره کاهش هزینه ساخت نسبت به انواع دیگر این نما بدلیل انطباق با شرایط محیطی و آب و هوایی مختلف.
تهویه طبیعی: استفاده از نماهای دو جداره مجهز به سیستم تهویه مناسب، منجر به کاهش مصرف انرژی در ساختمان می شود.
کاهش مشکل آلودگی صوتی داخلی و خارجی در نماهای ۲ جداره نسبت به نماهای شیشه ای قبلی.

۵-۲- معایب نمای شیشه ای:

ضریب انتقال حرارتی بالا، بدلیل طبیعت شیشه که این ماده در برابر عبور گرما و سرما ضعیف ترین سطوح ساختمانی هستند. که منجر به :

مصرف زیاد انرژی و آلودگی هوا:در نماهای شیشه‌ای در اثر تبادل حرارت از طریق جابجایی بین هوای گرم داخل اتاق و سطح سرد شیشه، دمای داخل کاهش یافته و برای حفظ دما در حد آسایش، نیاز به مصرف زیاد انرژی خواهد بود. اگرچه انواع گوناگون شیشه‌هایی ساخته شده‌اند که جاذب حرارت بوده و از ورود تابش خورشید به داخل جلوگیری می‌کنند، و یاشیشه‌های دو جداره‌ای وجود دارند که مقاومت هدایت حرارتی بهتری نسبت به شیشه‌های تک جداره دارند، اما با این حال هنوز هم نماهای شیشه‌ای نسبت به سایر مصالح ساختمانی دارای ضریب هدایت حرارتی زیاد بوده و باعث اتلاف حرارت زیاد می‌شوند. اتلاف حرارتی بسیار زیاد و مصرف زیاد انرژی جهت تأمین گرمایش و سرمایش در نماهای شیشه‌ای لاجرم باعث آلودگی بیشتر هوا می‌گردد.
مشکل آلودگی صوتی مخصوصاً در فضای داخلی ساختمان
صرفه اقتصادی: بصرفه نبودن نمای شیشه از این جهت عنوان میشود که هزینه دوجداره نمودن نمای شیشه ای بسیار زیاد بوده و بحث ریالی آن قابل قبول برای سازندگان ساختمان نمی باشد.
مقاوم نبودن در مقابل زلزله.
مقاوم نبودن در مقابل آتش.
کاهش فضای مفید ساختمان: در نماهای دو جداره بدلیل اینکه فضای خالی بین دو پوسته از ۲۰ سانتی متر تا ۲ متر بسته به نوع کاربرد سازه متغییر می باشد سبب کاهش فضای قابل استفاده ساختمان می شود.
تحمیل هزینه های مازاد نگهداری، بازرسی، تعمیر و تمیز نگهداشتن نما در مقایسه با سایر نماها که این هزینه ها در نمای دوجداره بیشتر از نمای تک جداره نیز می باشد.
احساس عدم آسایش حرارتی در فصول سرد سالدمای سطح نمای شیشه‌ای به علت مقاومت حرارتی کم، در فصول سرد سال نزدیک به دمای محیط خارج بوده و بدن افراد مستقر در نزدیکی نما از طریق تشعشع با نما تبادل حرارت کرده و ساکنین احساس عدم آسایش حرارتی خواهند نمود.
در اوقات گرم و معتدل سال به علت تابش آفتاب به فضای داخل، سبب افزایش بیش از حد دمای داخل می‌شوند. شیشه دو جداره بدلیل وجود یک محفظه بسته محصور بین دو صفحه شیشه ای، به مراتب بهتر از شیشه تک جداره می باشد.

۶- نمای کامپوزیتی آلومینیومی:

کامپوزیت‌ها یک کلاس منحصر به فرد از مواد هستند که از ترکیب دو یا چند ماده جداگانه تشکیل شده‌اند که ماده حاصل نسبت به هر کدام از اجزاء تشکیل‌دهنده استحکام و دوام بیشتری دارد. امروزه از کامپوزیت‌ها برای نمای بیرونی ساختمان استفاده می‌شود. ورق‌های کامپوزیت متشکل از دو لایه آلومینیوم و یک هسته از جنس پلاستیک یا یک ماده معدنی پرکننده می‌باشند که در بین این دو لایه قرار می‌گیرد.

نمای کامپوزیتی آلومینیومی

۶-۱- مزایای نمای کامپوزیتی آلومینیومی:

خواص کامپوزیت‌ها در مجموع از هرکدام از اجزاء تشکیل دهنده آن‌ها بهتر است و اجزاء مختلف، کارایی یکدیگر را بهبود می‌بخشند.
سبک بودن:ورق های کامپوزیت دارای وزن کمی حدود ۸ – ۵ کیلوگرم در هر مترمربع می باشند که در مقایسه با دیگر مصالح از قبیل سنگ، شیشه و سیمان دارای پایین ترین وزن ممکن می باشد. با بررسی های بعمل آمده نمای کامپوزیت آلومینیوم حدود ۹۰% سبک تر از سنگ گرانیت، ۸۵% سبک تر از سیمان، ۷۵% سبک تر از شیشه و ۵۰% سبک تر از ورق معمولی است.
سهولت در مونتاژ، تعمیر و نگهداری.
عایق صوت بودن:وقتی از یک ورق کامپوزیت در یک ساختمان با دیوارهای ساخته شده از بتن سبک استفاده می شود خاصیت عایق بودن صوت آن افزایش می یابد.
تنوع رنگ:با توجه به وجود تنوع رنگ ورق ها طراحان می توانند از رنگ های بسیار متنوع و مختلف از جمله رنگ های متالیک در طرح های خود استفاده کنند . برای رنگ کردن پانل ها از سیستم های بسیار پیشرفته و با کیفیت بالا استفاده می شود تا رنگ مورد نظر بالاترین کیفیت و بهینه ترین مقاومت را در برابر شرایط نامساعد جوی و آلودگی های صنعتی داشته باشد. این خواص به وسیله پوشش های فلورایدی یا PVDF تأمین می شوند.
مقاومت در برابر آتش سوزی: از لحاظ مقاومت در برابر آتش سوزی این مصالح در بسیاری از کشورها به عنوان مصالح ضد احتراق شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند و پس از آتش سوزی نیز برای محیط زیست آلودگی ایجاد نمی کنند زیرا تمامی مواد بکار رفته در ساخت آن بدون CFC هستند.
عملکرد غیر وابسته در هنگام زلزله: با توجه به اینکه این ورق ها به صورت ثابت به نمای ساختمان متصل نمی شوند، هنگام وقوع زلزله ورق ها در جای خود حرکت کرده و امکان فرو ریختن آنها به حدأقل می رسد. همچنین وزن کم سازه باعث کاهش ضریب زلزله در محاسبات می شود.
امکان آب بندی نما:از ویژگی های نمای کامپوزیت، امکان آب بندی آن می باشد به گونه ای که امکان نفوذ آب به زیر نما وجود نداشته باشد و آب ناشی از باران و برف پس از هدایت به شیارهای تعبیه شده از محل معینی خارج می شوند. همچنین این ورق ها در مقابل خوردگی ناشی از آب و هوا و باران های اسیدی کاملاً مقاوم می باشند و عوامل جوی هیچ گونه تأثیری بر زیبائی و کیفیت نما نخواهد گذاشت.
سرعت اجرا: نصب و اجرای نمای کامپوزیت از سرعت خوبی برخوردار بوده و در مدت زمان کوتاهی به اجرا در می آید که این مورد از محاسن بارز و مفید نمای کامپوزیت می باشد.
امکان انتخاب و اجرای سطوح بسیار پیچیده در قوس.

۶-۲- معایب نمای کامپوزیتی آلومینیومی:

صرفه اقتصادی: نمای کامپوزیت از نظر صرفه اقتصادی به صرفه نبوده زیرا علاوه بر اجرای شاسی زیر کار آن نصب ورق آلومینیوم و لایه میانی آن که از مواد پلی اتیلین می باشد را شامل می شود به همین علت قیمت تمام شده آن به توجه به توضیحات بالا مقرون به صرفه نمی باشد.
دوام: با توجه به ضخامت بسیار کم ورق آلومینیومی نمای کامپوزیت در برابر شرایط جوی نا مطلوب مانند باد و طوفان شکل اولیه خود را از دست داده و بعد ازگذشت زمان کوتاهی تغییر شکل می دهد به همین علت ازدوام واستقامت خوبی برخوردار نمی باشد.
جرم پذیری: جرم پذیری نمای کامپوزیت نسبتا بالا بوده زیرا این نما از فلزآلومینیوم با رنگ کوره بوده که این خود از ایرادات وارده به این نما از جهت جذب ذرات معلق در هوا می باشد.نا گفته نماند در خارج از ایران این نما با رنگ استاتیک تولید شده که از خواص آن عدم جذب ذرات معلق می باشد که بدلیل مقرون به صرفه نبودن این شیوه رنگ آمیزیدر ایران انجام نمی پذیرد.

۶-۳- کامپوزیت پنل آلومینیوم طرح سنگ:

ورق های آلومینیومی طرح سنگ به عنوان نمونه پیشرفته از ورق های به بازار عرضه شده است . این ورق ها شامل طرحهای متنوع و گوناگونی از انواع سنگ است که بسیار در نمای ساختمان ها به کار می رود و در تولید آنها از ۳ لایه پوشش رنگی لمینیت شده بروی سطح آلومینیوم استفاده می شود .

۶-۴- کامپوزیت پنل آلومینیوم طرح چوب:

این نوع ورق گونه دیگری از کامپوزیت است که همانند طرح فلز هم در داخل و هم در خارج کاربرد وسیعی دارد. رویه این ورق ها از یک لایه لمینیت شده است.

N-13

نمای کامپوزیت آلومینیوم طرح چوب

۷- نمای بایرامیکس:
بایرامیکس یک سیستم پوشاننده تزیینی است که برای نماهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود. این محصول می‌تواند بر روی دیوارهای رنگ شده، سنگ، سیمان، چوب، مقوای نازک، پلاستیک، فلز و شیشه به کار رود. بایرامیکس که امروزه به عنوان نمای تزئینی داخل و خارج ساختمان به کار می‌رود، برای اولین بار در سال۱۹۹۳ میلادی توسط یک گروه در ترکیه تولید و به دنیا عرضه شد. بایرامیکس به صورت ملات بوده و متشکل از مخلوط دانه‌های سنگ با تنوع رنگ فراوان و دانه‌بندی‌های متنوع، رزین‌های طبیعی و مصنوعی و سایر افزودنی‌ها است. بایرامیکس بعد از اجرا و خشک شدن، نمای سنگ تزئینی به خود می‌گیرد.

۷-۱- مزایای نمای بایرامیکس:

تنوع رنگ.
نصب آسان.
نگه‌داری و تعمیر آسان.
انعطاف‌پذیری.
قابلیت شستشو با آب.
قابلیت پوشاندن ناهمواری های سطوح زیرین.

۷-۱- معایب نمای بایرامیکس:

غیر قابل اجرا بودن بر روی سطوح چرب، غبارآلود، ناهموار، مرطوب و همچنین مواقعی که هوا طوفانی و یا دارای گرد و غبار ‌باشد.
دوام: این نما بدلیل دوام و مقاومت پایین در برابر شرایط جوی و محیطی در مدت زمان کوتاهی جلوه و زیبایی خود را از دست می هد.
عدم استقبال از این نما بدلیل ناهماهنگی با بافت فرهنگی و سلیقه های ایرانی.

۸- نمای سرامیک:
با توجه به قیمت بالای سنگ و باری که سنگ به ساختمان تحمیل می‌کند، جهت نمای ساختمان در بعضی کشورها استفاده از سرامیک رواج قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است.

۸-۱- مزایای نمای سرامیکی:

کاهش وزن تا یک چهارم نمای سنگ طبیعی.
انعطاف پذیری در کاربرد و زیبایی

۸-۲- معایب نمای سرامیکی:

مشکل پیوستگی سرامیک و نما
عایق نبودن در مقابل گرما، سرما و صوت.
غیرقابل کاربرد در مکان های شلوغ بدلیل بازتاب شدید نور.

۹- نمای آجر:
یکی دیگر از انواع نماها، نماهای آجری هستند که شامل آجرهای رسی و آجرهای شیلی می‌شوند.

نمای آجری

۹-۱- نمای خشک
در سیستم نمای خشک برای اتصال آجرها به یکدیگر از ملات استفاده نمی‌شود. برای اتصال آجرهای مخصوصی که در این سیستم به کار می‌روند، از تجهیزات فلزی مانند ریل استفاده می‌شود.

۹-۲- مزایای نمای آجر:

دارای ضریب انتقال حرارت پایین و در نتیجه به عنوان عایق حرارتی و برودتی برای ساختمان عمل می کند.
کاهش اتلاف انرژی در اجرای نمای خشک: درسیستم نمای خشک ابتدا یک عایق حرارتی به طور مستقل با اتصال مکانیکی یا چسب به بدنه ساختمان محکم می‌شود سپس چهارچوب یا اسکلت نگه‌دارنده که از جنس چوب، فولاد یا آلومینیوم می‌باشد، به ساختمان متصل شده تا نمای خشک با رعایت فاصله از عایق حرارتی بر روی چهارچوب نگه‌دارنده قرار گیرد. فضای خالی که بین نما و عایق قرار دارد خود بهترین عایق حرارتی می‌باشد لذا این سیستم نقش به‌سزایی در کاهش اتلاف انرژی دارد.
صرفه اقتصادی نسبت به نماهای سنتی
سرعت اجرا در نمای خشک به دلیل استفاده از چهارچوب‌های فلزی که خود قالب و الگوی اجرای نما محسوب می‌شوند و نیز به دلیل امکان آماده‌سازی نما در طبقه همکف و عدم استفاده از داربست، سرعت اجرای نما به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
وزن: به نسبت نماهای سنتی دارای سبک ولی در عین حال بار مرده زیادی را نسبت به نماهای مدرن ایجاد می کند.
در مقابل آتش سوزی مقاوم تغییر شکل نمی دهد.
عدم ایجاد ضایعات ساختمانی و سروصدا: سیستم نمای خشک بدون برداشتن سطح دیوار موجود، مستقیماً بر روی دیوار قابل اجرا بوده و بنابراین اجرای این سیستم بدون ایجاد ضایعات و زباله‌های ساختمانی معمول و همچنین بدون ایجاد سرو صدامی‌باشد.
عدم نیاز به کارگر حرفه‌ای جهت نصب: در سیستم نمای خشک نصب آجر و ریل‌ها تنها به صورت مکانیکی است بنابراین اجرای این سیستم نیاز به کارگر حرفه‌ای ندارد.

۹-۳- معایب نمای آجر:

عایق صوت نبودن نمای آجر معمولی.
دوام: بدلیل اینکه خاک رس ماده اصلی تشکیل دهنده این نما می باشد نمی تواند دوام و طول عمر طولانی داشته باشد.
نداشتن تنوع طرح و رنگ.
جرم پذیر بودن
هزینه بر بودن ترمیم و نگه داری
سرعت اجرا: در نمای اجر معمولی بدلیل استفاده از ملات سرعت اجرای پایینی دارد. ولی درسیستم اجرای نمای خشک به دلیل عدم استفاده از ملات، درقسمت‌های مرتفع ساختمان بسیار سریع‌تر و آسان‌تر از سایر نماها مانند نمای آجر می‌باشد. همچنین در این سیستم دسترسی برای مراقبت‌های دوره‌ای به خصوص در ساختمان‌های مرتفع وجود دارد ولی این سیستم برای خانه‌های مسکونی کم ارتفاع، پرهزینه است و معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

جدول مقایسه ضریب هدایت حرارتی مصالحی که در ساخت نما به کار میروند

مصالح ساختمانی

هوا

آجرشیلی

آجر رسی

شیشه

سرامیک

سیمان

سنگ

آلومینیوم

ضریب انتقال حرارت

(W/m2K)

۰۲/۰

۳/۱ -۸/۰

۷/۰-۵/۰

۴/۱- ۹/۰

۰۶/۱

۷۳/۱

۷-۲

۲۳۷ جدول مقایسه بعضی پارامترهای مهم در انتخاب نوع نما

آجر	سرامیک	بایرامیکس	شیشه	کامپوزیت آلومینیوم	سنگ مصنوعی	کامپوزیت سنگ طبیعی	سنگ طبیعی
کم	کم	متوسط	هیچ	نسبتا بالا	نسبتا بالا	نسبتا بالا	کم	مقاوم در مقابل زلزله
کم	کم	کم	کم	زیاد	زیاد	زیاد	متوسط	عایق صوتی
هیچ	کم	کم	هیچ	زیاد	زیاد	زیاد	متوسط	عایق حرارتی
متوسط	متوسط	کم	زیاد	خیلی کم	خیلی کم	خیلی کم	زیاد	وزن
خیلی کم	خیلی کم	خیلی کم	کم	متوسط	کم	زیاد	کم	مقاوم در هر نوع شرایط آب و هوایی
متوسط	متوسط	متوسط	نسبتا بالا	بالا	نسبتا بالا	بالا	پایین	سرعت اجرا
خیلی کم	خیلی کم	خیلی کم	ندارد	متوسط	نسبتا بالا	بالا	بالا	مقاومت در مقابل آتش سوزی
بالا	متوسط	بالا	متوسط	نسبتا کم	نسبتا کم	کم	کم	هزینه ترمیم و نگهداری بعد از اجرا
خیلی کم	خیلی کم	خیلی کم	خیلی کم	متوسط	متوسط	زیاد	زیاد	دوام
کم	کم	کم	کم	متوسط	متوسط	نسبتا بالا	متوسط	صرفه اقتصادی
متوسط	متوسط	کم	کم	متوسط	کم	بالا	بالا	داشتن استاندارد منطبق با محیط زیستی

منابع:

۱-پاکزاد ،ج. ۱۳۸۲٫ پدیدار شناسی نمای ساختمانهای مسکونی و سیر تکوینی توقعات از آن، مجله هنرهای زیبا. شمارهی جهاردهم.
۲- رضایی حریری، م. فیاض، ر. تأثیر نماهای شیشهای دو جداره بر شرایط حرارتی داخل ساختمان. مجله هنرهای زیبا.شمارهی ششم.

۳- عباسی، م. خامه چیان، م. نیکودل، م. ر. میرجلیلی، ط. ۱۳۹۲٫ بررسی تاثیر ویژگی های کانی شناسی، فیزیکی و مکانیکی سنگ های ساختمانی مورد استفاده در نمای ساختمان ها بر میزلن آسیب پذیری آنها در برابر عوامل مختلف جوی، همایش معماری و شهرسازی و توسعه پایدار.

۴- رجب زاده، م. ع. رحیمی، آ. سعادتی، م. ۱۳۹۰٫ ارزیابی اثر ویژگی های سنگ شناسی بر خواص مهندسی انواع سنگ های تزئینی و نما در رباط آباده فارس، سومین کنفرانس ملی عمران شهری.

۵- اصغری زاده، ف. اسماعیل نژاد، م. ۱۳۹۲٫ اندازه گیری و مقایسه غلظت پرتوزایی رادن در ساختمان های با نمای داخلی از سنگ گرانیت و کربناتی. مجله سنجش وایمنی پرتو، جلد ۲، شماره ۱٫

۶- مقررات ملی ساختمان ایران، ۱۳۸۸، مبحث ۱۹ صرفه جویی در مصرف انرژی (بخش ساختمان های فولادی).

۷- مقررات ملی ساختمان ایران، ۱۳۹۲، مبحث ۶ بارهای وارد بر ساختمان.

۸- Saied Fazelian, 1385, Glass vs. building, (http://www.farsi.vision-grp.com).

۹- ASTM E 84,2011. Surface Burning Characterisitics of ” Alcoband Composit Panel.

۱۰- N. Egesi . C. A. Tse, 2011. Dimension stone: Exploration, evaluation and exploitation in southwest parts of Oban Massif Southeastern Nigeria, Journal of Geology and Mining Research Vol. 3(4), pp. 115-122.

انواع نمای ساختمانی

چکیده:

کلمات کلیدی: نمای شیشه ای، نمای کامپوزیتی، نمای بایرامیکس، نمای سنگی، نمای آجری،نمای چوبی.

۱- مقدمه:

۲- مشخصه های فنی نمای ساختمان:

با توجه به مشخصات فنی ذکر شده برای نماها در ادامه به توضیح مختصری در ارتباط با انواع نماهای رایج و معایب و مزایای فنی و کاربردی آنها می پردازیم

داشتن قابلیت صیقل خوردن و برش.

داشتن مقاومت‌ کششی و خمشی نسبتاً بالا.

داشتن چسبندگی خوب با ملات

دارای جذب آب قابل قبول.

داشتن رنگ ثابت در برابر بخارها، گازها و پرتو آفتاب

۳-۱- مزایای سنگ نمای طبیعی:

زیبایی و تنوع رنگ.

عایق صوت و حرارت: این ویژگی منحصر به سنگ تراورتن می باشد.

مقاوم در آتش سوزی.

انعطاف پذیری در اجرا و قابلیت فرم پذیری مناسب بر روی کلیه سطوح.

۳-۲- معایب سنگ نمای طبیعی:

صرفه اقتصادی: سنگ ها به لحاظ بالا بودن قیمت و هزینه نصب مقرون به صرفه نمی باشند. البته با در نظر گرفتن کیفیت و زیبای می توان قیمت بالای آنها را نادیده گرفت.

کمرنگ شدن در معرض نور آفتاب.

خاصیت رادیو اکتیو: سنگ گرانیت بدلیل داشتن خاصیت رادیو کتیو مناسب جهت استفاده در نماهای بسته نمی باشد.

سرعت اجرا: زمان بر بودن نصب انواع سنگ.

غیرقابل اجرا بودن در دمای زیر ۵ درجه سیلسیوس.

۳-۳- کامپوزیت سنگ طبیعی:

۳-۳-۱- مزایای استفاده از کامپوزیت های لانه زنبوری:

زیبایی : بدلیل استفاده از سنگ نمای طبیعی.

وزن: ۸۰ % کاهش وزن نسبت به نمای سنگ طبیعی.

مقاومت در برابر ضربه ۶۰ برابر نمای سنگ گرانیتی ۳ سانتی متری+.

امکان انتخاب انواع سنگ های تزیینی به منظور استفاده در نماهای مختلف.

کاهش هزینه نصب.

سرعت در اجرا.

عایق حرارتی و صوتی بدلیل استفاده از ورق های کامپوزیتی.

امکان اجرا در ساختمان های با ارتفاع زیاد.

غیر قابل نفوذ بودن انواع مایعات.

انعطاف پذیری در اجرا.

مقاومت بیشتر در برابر زلزله نسبت به نمای سنگ سنتی به دلیل کم شدن بار مرده ساختمان

با استفاده از پوشش های مناسب مقاوم شدن در برابر آلایندهای محیط از جمله باران های اسیدی.

مقاوم در مقابل آتش سوزی.

۴- نمای سنگ مصنوعی:

۴-۱- مزایای سنگ مصنوعی :

تنوع در رنگ و طرح : قابلیت اجرای طرح های مختلف و دلخواه.

استحکام و انسجام بالا.

نصب آسان.

عدم محدودیت در ابعاد تولیدی.

مقاومت (کششی و فشاری) بالاتر از سنگ های طبیعی.

سبک تر از سنگ های طبیعی (وزن مخصوص ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب) است. همین امر سبب کم شدن وزن ساختمان و کاهش نیروهای جانبی ناشی از زلزله می شود.

فاقد تخلخل و جذب آب صفر.

قیمت تمام شده پایین نسبت به سنگ های طبیعی.

۴-۲- معایب سنگ مصنوعی:

غیر قابل استفاده در نماهای خارجی.

ممکن است در اثر شست شو کیفیت و رنگ خود را از دست بدهد.

تغییر رنگ در معرض تابش نور آفتاب.

ساخته شدن از مواد شیمیایی که ممکن است سرطان زا باشند.

۵- نمای شیشه ای:

۵-۱- مزایای کلی نمای شیشه ای:

کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند.

سرعت در اجرای نما.

فراهم ساختن امکان ورود نور طبیعی روز.

امکان رویت منظره بیرون.

تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل.

ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری.

کاهش آلودگی صوتی در نماهای دوجداره.

در نمای ۲ و ۳ جداره کاهش هزینه ساخت نسبت به انواع دیگر این نما بدلیل انطباق با شرایط محیطی و آب و هوایی مختلف.

تهویه طبیعی: استفاده از نماهای دو جداره مجهز به سیستم تهویه مناسب، منجر به کاهش مصرف انرژی در ساختمان می شود.

کاهش مشکل آلودگی صوتی داخلی و خارجی در نماهای ۲ جداره نسبت به نماهای شیشه ای قبلی.

۵-۲- معایب نمای شیشه ای:

مشکل آلودگی صوتی مخصوصاً در فضای داخلی ساختمان

مقاوم نبودن در مقابل زلزله.

مقاوم نبودن در مقابل آتش.

تحمیل هزینه های مازاد نگهداری، بازرسی، تعمیر و تمیز نگهداشتن نما در مقایسه با سایر نماها که این هزینه ها در نمای دوجداره بیشتر از نمای تک جداره نیز می باشد.

۶- نمای کامپوزیتی آلومینیومی:

۶-۱- مزایای نمای کامپوزیتی آلومینیومی:

خواص کامپوزیت‌ها در مجموع از هرکدام از اجزاء تشکیل دهنده آن‌ها بهتر است و اجزاء مختلف، کارایی یکدیگر را بهبود می‌بخشند.

سهولت در مونتاژ، تعمیر و نگهداری.

عایق صوت بودن:وقتی از یک ورق کامپوزیت در یک ساختمان با دیوارهای ساخته شده از بتن سبک استفاده می شود خاصیت عایق بودن صوت آن افزایش می یابد.

سرعت اجرا: نصب و اجرای نمای کامپوزیت از سرعت خوبی برخوردار بوده و در مدت زمان کوتاهی به اجرا در می آید که این مورد از محاسن بارز و مفید نمای کامپوزیت می باشد.